کتاب استراتژی اقیانوس آبی

کتاب استراتژی اقیانوس آبی نوشتۀ دبلیو چان کیم و رنه ای. مابورنی، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزۀ کسب‌وکار است. این کتاب معروف استراتژی نوینی را برای حضور در بازار کسب‌وکار و پیشی گرفتن از رقبا مطرح می‌کند.

گذری از کتاب استراتژی اقیانوس آبی

کتاب استراتژی اقیانوس آبی (Blue Ocean Strategy) حاصل کار بیست سالۀ پروفسور دبلیو چان کیم (W. Chan Kim) و پروفسور رنه ای. مابورنی (Renee Mauborgne) است که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد.

تمام باورها و آموخته‌های شما راجع به رقابت و کسب‌وکار در بازارهای شلوغ امروزی را به چالش می‌کشد. به باور نویسندگان این اثر، موفقیت پایدار از ایجاد «اقیانوس‌های آبی» به دست می‌آید. آن‌ها معتقدند بهترین راه پیروزی در رقابت و گرفتن سهم بیشتر از بازار نسبت به رقبا «تلاش نکردن برای پیروزی در رقابت» است. باید با خلق تقاضا دست از رقابت در اقیانوس سرخ کشید و در عوض وارد فضای بازار نامحدود اقیانوس‌های آبی شد. چرا که این فضا فرصت‌های زیادی برای رشد و سودآوری در اختیار ما قرار می‌دهد. استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا نمونه‌ای از اقیانوس‌های آبی هستند.

کتاب استراتژی اقیانوس آبی از سه بخش تشکیل شده است:

• بخش اول این اثر به تبیین استراتژی اقیانوس آبی و چگونگی خلق چنین بازاری می‌پردازند؛
• بخش دوم این استراتژی را فرمول‌بندی و تدوین می‌کنند.
• بخش سوم کتاب به چگونگی اجرای آن می‌پردازند.

با اینکه اصطلاح «اقیانوس‌های آبی» جدید است، اما مفهوم و موجودیتِ آنها جدید نیست. آنها جزو ویژگی‌های محیط کسب‌وکار در گذشته و حال بوده‌اند. به صد سال پیش برگردید و از خود بپرسید، چه تعداد از صنایع امروزی در آن زمان ناشناخته بودند؟ و در پاسخ خواهید گفت: بسیاری از صنایع حتی در سطح صنعت خودرو، ضبط موسیقی، هوانوردی و هواپیمایی، پتروشیمی، بهداشت، و مشاوره مدیریت کاملاً ناشناخته بودند، یا تازه در آن زمان درحال ظهور بودند.

حال فقط زمان را سی سال به عقب برگردانید. دوباره، انبوهی از صنایع چند میلیارد دلاری را می‌بینید که به یکباره ظاهر می‌شوند – سرمایه‌گذاری‌های مشترک، تلفن‌های موبایل، نیروگاه‌های گازی، بیوتکنولوژی (زیست فناوری)، فروشگاه‌های زنجیره‌ای ارزان، سیستم‌های حمل و نقل سریع بسته‌ها، خودروهای کوچک حمل و نقل، تخته‌های برف‌سُری (اسنوبورد)، قهوه‌فروشی‌های مدرن، ویدیو یا سیستم‌های تصویری خانگی، و بسیاری دیگر مانند آنها فقط در سی سال اخیر به وجود آمده‌اند. فقط سه دهه قبل، هیچ‌یک از این صنایع حضورِ معناداری در محیط کسب‌وکار نداشتند.

حال زمان را بیست سال جلوتر ببرید، یا حتی پنجاه سال، و از خود بپرسید چه تعداد از صنایعی که الان ناشناخته هستند، در آن زمان وجود خواهند داشت. اگر تاریخ نوعی پیش‌بینی برای روندهای آینده باشد، دوباره پاسخ این است که صنایع متعددی در آینده خواهند آمد که حالا وجود ندارند.

واقعیت این است که صنایع هرگز متوقف نمی‌مانند. آنها به‌صورتی پیوسته ظهور می‌کنند و تکامل می‌یابند. عملیات بهبود می‌یابند، بازارها توسعه می‌یابند، و بازیکنان می‌آیند و می‌روند. تاریخ به ما می‌آموزد که ما دارای ظرفیتی هستیم که به شدت دستِ کم گرفته شده است؛ ظرفیتی بزرگ برای خلق صنایع جدید و بازآفرینی صنایع موجود. در واقع، سیستمِ طبقه‌بندی استانداردِ صنایع (اس.ای.سی.) که پنجاه سال عمر دارد و توسط سنسوسِ ایالات متحده منتشر شد، در سال ۱۹۹۷ جای خود را به سیستم استاندارد طبقه‌بندی صنایع آمریکای شمالی داد. سیستمِ جدید، ۱۰ بخش صنایع در اس.ای.سی. را به بیست بخش توسعه داد تا بازتابی از واقعیت‌های درحال ظهور در قلمروهای صنعتی جدید را به دست دهد. برای مثال، بخشِ خدمات در سیستم قدیم، حالا به هفت بخش تجارتی، توسعه داده شده است که طیفی از صنایع، از اطلاعات تا بهداشت و تعاون اجتماعی را در بر می‌گیرند. با فرض آنکه این سیستم‌ها برای استانداردسازی و تقویتِ پیوستگی طراحی شده‌اند، این چنین جایگزینی‌هایی نشان می‌دهند که بسطِ اقیانوس‌های آبی تا چه حد اهمیت داشته‌اند.

اما با وجود تمام این موارد، همچنان، کانونِ توجه تفکر استراتژیک بر محور استراتژی‌های رقابتیِ اقیانوس سرخ استوار بوده است. توجیه این جهت‌گیری تا حدی از این بابت است که استراتژیِ سازمانی به شدت تحتِ تأثیر ریشه‌های آن در استراتژی نظامی، قرار دارد.

**کتاب سرخوشی غیر‌عقلائی و کتاب بر بلندای وال استریت نیز برای مطالعه پیشنهاد میگردد**

فهرست مطالب کتاب استراتژی اقیانوس آبی :

بخش اول: استراتژی اقیانوس آبی
فصل ۱: خلق اقیانوس‌های آبی
فصل ۲: ابزارهای تحلیلی و چارچوب‌ها
بخش دوم: تدوین (فرمول‌بندی) استراتژی اقیانوس آبی
فصل ۳: تجدید ساختار مرزهای بازار
فصل ۴: تمرکز روی تصویر کلان به‌جای اعداد
فصل ۵: رسیدن به مرزی فراتر از تقاضای موجود
فصل ۶: رعایت ترتیب استراتژی درست
بخش سوم: اجرای استراتژی اقیانوس آبی
فصل ۷: غلبه بر موانع کلیدی سازمانی
فصل ۸: اجرا را در درون استراتژی جای دهید
فصل ۹: هم‌راستایی ارزش، سود و مشوق‌ها
فصل ۱۰: ‌تجدید اقیانوس‌های آبی
فصل ۱۱‌: اجتناب از دام‌های اقیانوس سرخ
پیوست الف: نمایی از الگوی تاریخی خلق اقیانوس آبی
پیوست ب: نوآوری در ارزش، دیدگاه تجدید ساختارگرایانه از استراتژی
پیوست ج: دینامیک بازار برای نوآوری در ارزش
یادداشت‌ها