کتاب تاریخ نظریه‌های اقتصاد رفتاری

گذری از کتاب تاریخ نظریه‌های اقتصاد رفتاری

در این کتاب، نگارنده با نادیده‌گرفتن فروض جریان رایج اقتصاد، تصمیم‌های افراد را بررسی می‌کند. در دهه‌های اخیر، اقتصاد رفتاری جریانی در حاشیه اقتصاد متعارف بوده است. باوجوداین، بسیاری از اقتصاددانان جریان رایج، تصدیق کرده‌اند که افراد گاه و بیگاه رفتاری غیر‌عقلایی از خود بروز می‌دهند. اقتصاد رفتاری در پی بیان این است که انسان‌ها برای تصمیم‌گیری‌های صحیح، توانایی تام ندارند یا اگر داشته باشند، در قالب‌ها و شرایط متفاوت از آن منحرف می‌‌شوند. اقتصاددانان رفتاری ثابت کردند که افراد در برخی موارد کاملاً غیرمنطقی رفتار می‌‌کنند و انطباق تصمیم‌گیری‌‌ها و قضاوت‌‌های آن‌ها با مدل‌های عقلانی تقریباً ناممکن است.

بسیاری از پیشرفت‌‌های تصادفی سبب پدیدار‌ شدن اقتصاد رفتاری شد. یکی از این پیشرفت‌‌های شایان‌توجه، پذیرش سریع اقتصاد رفتاری و الگوهای مطلوبیت مورد انتظار و مطلوبیت تنزیل‌شده به‌عنوان الگوهای هنجاری و توصیفی، تصمیم‌گیری در شرایط نبود اطمینان و انتخاب بین‌دوره‌ای از سوی اقتصاددانان بود. از آنجا که فرضیات و دلالت‌های تحلیل عمومی مطلوبیت نسبتاً انعطاف‌پذیر و عمومی و فراگیر هستند و از این منظر پذیرش آن‌ها به‌عنوان یک الگوی مناسب دشوار است، الگوهای مطلوبیت مورد انتظار و مطلوبیت تنزیل‌شده دلالت‌های دقیق و شایان‌توجه بسیاری دارند. درنتیجه، چنین الگوهایی اولین «اهداف سخت» را برای منتقدان نظریه فراهم کردند. آلاییس، السبرگ و مارکوییتز، با نوشتن مقالاتی تأثیر‌گذار دلالت‌های کاملاً متفاوتی از مطلوبیت مورد انتظار و مطلوبیت ذهنی مورد انتظار را نمایان کردند. همچنین استورتز شیوه تنزیل‌نمایی را مطرح کرد. سایر دانشمندان مغایرت‌های مشابهی را با استفاده از آزمایش‌های قانع‌کننده که به‌سادگی قابل انجام بودند، آشکار کردند که از آن جمله می‌توان به کانمن و تورسکی، در مطلوبیت مورد انتظار و همچنین تالر و لونستین و پرلس در مطلوبیت تنزیل‌شده اشاره کرد.

هنگامی‌که اقتصاددانان چنین مغایرت‌‌هایی را به­عنوان نمونه‌هایی متضاد می‌پذیرفتند که نمی‏توان دائماً نادیده گرفته شوند. پیشرفت‌هایی در روان‌شناسی سبب شد تا مسیرهایی موفق برای نظریه جدید شناسایی شود. با شروع دهه ۱۹۶۰ روان‌شناسی شناختی، زیر سلطه دیدگاهی قرار گرفت که مغز را ابزار پردازش اطلاعات می‌‌دانست. این مفهوم جایگزین مفهوم رفتارگرای مغز به‌عنوان ابزار پاسخ‌دهنده محرک شد. موضوع تشبیه مغز در جایگاه ابزار پردازش اطلاعات، امکان مطالعات تازه‌‌ای را در زمینه موضوعاتی مانند حافظه، حل مسئله‌ و تصمیم‌گیری که مورد غفلت قرار گرفته بودند، فراهم آورد. این دیدگاه جدید در روان‌شناسی در مقایسه با آنچه رفتارگرایی بیان می‌‌شد، به‌روشنی در ارتباط با مفهوم نئوکلاسیکی حداکثرسازی مطلوبیت بود.

اقتصاد رفتاری نخست تا حد زیادی متکی بر شواهدی بود که با آزمایش‌ها شکل گرفته بودند، اما اخیراً اقتصاددانان رفتاری از آزمایش فراتر رفته و روش‌‌های متعددی را استفاده می‌کنند که از سوی اقتصاددانان به کار گرفته می‌شوند.

فهرست کتاب تاریخ نظریه‌های اقتصاد رفتاری

• پیشگفتار
• فصل اول
• اساس رفتارگرایی از نگاه جامعه‌شناسی
• اسکینر و رفتارگرایی
• جامعه­ شناسی رفتاری
• مفاهیم بنیادی
• نظریه­ی تبادل
• قضیه­ی موفقیت
• قضیه­ی محرک
• قضیه­ی ارزش
• قضیه­ی محرومیت/ سیری
• قضایای پرخاشگری/تأیید
• فصل دوم
• هدف علم اقتصاد رفتاری
• اقتصاد رفتاری، شاخه‌ای از علوم شناختی
• ارزیابی اقتصاد رفتاری
• زمینه تاریخی اقتصاد رفتاری
• روش‌های اقتصاد رفتاری
• اقتصاد خوشبختی از دیدگاه کلاسیک و نئوکلاسیک­های اولیه
• رضایت از زندگی و تناقض ایسترلین
• معیارهای سنجش اقتصاد خوشبختی
• جایگاه خوشبختی در رابطه با کار و درآمد
• فصل سوم
• رفتار‌شناسی در نظریۀ نئوکلاسیک­های اتریشی بعد از جنگ
• فرآیند استنباط
• جایگاه معرفت شناختی
• رفتار شناسی
• ظهور رفتارگرایی
• سابقه­ی تاریخی
• فصل چهارم
• روش‌های روانشناسی در طول اواخر دورۀ نئوکلاسیک ها
• نهادگرایان: وبلن، میشل و کلارک
• اقتصاددانان کلان: فیشر و کینز
• سایتوسکی
• اقتصاد رفتاری، شاخه­ای از درخت روانشناسی
• ترجیحات: آشکارشده، ساخته شده، کشف شده یا آموخته شده؟
• فصل پنجم
• وابستگی مرجع و زیان گریزی
• ترجیحات برای پیامدهای مخاطره‏آمیز و نامطمئن
• انتخاب بین زمانی
• تنزیل زمان
• آزمایش زیان گریزی، اثرات تاریخ مالکیت و حسابداری ذهنی
• زیان­گریزی:
• اثرات تاریخ مالکیت:
• حسابداری ذهنی:
• فصل ششم
• انصاف و ترجیحات اجتماعی
• اصول اولیه در نظریه بازی­ها
• قوانین در آزمایش‌های اقتصادی
• اقتصاد رفتاری قدیم: سایمون و کاتونا
• اقتصاد رفتاری جدید
• تحقیقات تصمیم‌گیری رفتاری
• گرایشات و ابتکارات تورسکی و کانمن، نظریه‌ی چشم‌انداز
• ناهنجاری­های تالر
• نمونه­هایی از پژوهش­های رایج
• فصل هفتم
• روش‌های اقتصاد رفتاری
• انتخابات فرضی
• آزمایشاتی با نتایج واقعی
• تحقیق میدانی
• فرآیندهای اندازه‌گیری، از جمله fMRI
• مسیرهای رایج
• اقتصاد عصبی
• احساسات
• سبک پدرگرایی
• امپریالیسم اقتصاد رفتاری
• فصل هشتم
• نظریه بازی رفتاری
• کاربردهای نظریه بازی­ها در اقتصاد کلان و پس­انداز
• کاربردهای نظریه بازی­ها در اقتصاد کار
• آزمایش کردن رفتار
• کاربرد اقتصاد رفتاری امور مالی
• کاربرد اقتصاد رفتاری قانون
• مسیر‌های جدید در اقتصاد رفتاری
• آیا نظم روانشناسی یک فرض است یا یک نتیجه‌گیری؟
• منابع: